Monthly Archives: Απρίλιος 2022

Έχετε 30 χρόνια εμπειρίας σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα, όπως είναι το ελεγκτικό. Ποιες δυσκολίες συναντήσατε στην πορεία σας τόσο λόγω του επαγγέλματος όσο και με προϊσταμένους, συνεργάτες ή ακόμη και πελάτες κλπ;

Η παρουσία των γυναικών στο ελεγκτικό επάγγελμα θα μπορούσαμε να πούμε ότι χαρακτηρίζεται από τρεις διαφορετικές περιόδους. Τις πρώτες  δεκαετίες από την ίδρυση του Σώματος Ορκωτών Λογιστών (ΣΟΛ), από το 1956 έως και περίπου το 1980, μόνο ένα μικρό ποσοστό γυναικών απασχολούνταν ως ελέγκτριες, ενώ η πλειοψηφία αυτών κατείχαν υποστηρικτικές θέσεις. Τις δύο επόμενες δεκαετίες του ‘80 και ‘90, άρχισε προοδευτικά να αυξάνεται η γυναικεία παρουσία στον χώρο, η οποία και εδραιώθηκε από το 2000 και μετά με τις γυναίκες να καταλαμβάνουν πλέον περισσότερες θέσεις ευθύνης.

Το ελεγκτικό επάγγελμα σήμερα δεν είναι ανδροκρατούμενο με την αυστηρή έννοια του όρου, ωστόσο υπάρχει ακόμα αρκετά μεγάλη διαφορά στο ποσοστό ανδρών και γυναικών που κατέχουν ηγετικές θέσεις, με τους πρώτους να είναι κατά κανόνα αρκετά περισσότεροι.

Οι δυσκολίες που προσωπικά αντιμετώπισα κατά την διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας, είχαν να κάνουν κυρίως με το ίδιο το επάγγελμα. Το να είσαι Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής απαιτεί πέρα από το όποιο ωράριο εργασίας και να αφιερώνεις πολύ προσωπικό χρόνο για συνεχή ενημέρωση και εκπαίδευση, έτσι ώστε να μπορείς να έχεις επίκαιρη τεχνική γνώση. Απαιτεί παράλληλα μετακινήσεις σε διαφορετικές πόλεις, συχνά για μακρά χρονικά διαστήματα, κάτι που σημαίνει ότι ο αρμονικός συνδυασμός επαγγελματικής ζωής και οικογενειακών υποχρεώσεων, δηλαδή το βασικό ζητούμενο όχι μόνο για τις γυναίκες, είναι μια αρκετά δύσκολη εξίσωση.

 Ήταν η αξία που φέρνατε στον οργανισμό, οι δεξιότητες ή κάποιοι άνθρωποι που “ξεκλείδωσαν” δυνατότητες εξέλιξης της καριέρας σας;

Στο ελεγκτικό επάγγελμα, η εξέλιξη της καριέρας σου και η αξία που προσφέρεις σαν επαγγελματίας είναι άμεσα συνδεδεμένα τόσο με το πελατολόγιο που δημιουργείς και αναπτύσσεις, όσο και με την διεύρυνση των τεχνικών σου γνώσεων έτσι ώστε να μπορείς να διαχειρίζεσαι πελάτες από διαφορετικούς επιχειρηματικούς κλάδους.

Στην σημερινή εποχή όμως, πέραν της τεχνικής γνώσης ένας επαγγελματίας του χώρου μας είναι απαραίτητο να αναπτύσσει δεξιότητες που σχετίζονται με τις διαπροσωπικές ικανότητες επικοινωνίας, τις πεποιθήσεις, την συνολική προσέγγιση για την ζωή και την εργασία, την συναισθηματική νοημοσύνη. Σε προσωπικό επίπεδο λοιπόν, μέσα από δραστηριότητες όπως για παράδειγμα η ενασχόλησή μου με τα κοινά ως μέλος της ΣΤΑ του Οικονομικού Επιμελητηρίου, είχα την ευκαιρία να καλλιεργήσω από νωρίς τέτοιες δεξιότητες επικεντρώνοντας στην θετική επικοινωνία, στην ανάπτυξη των διαπραγματευτικών ικανοτήτων, στην φροντίδα των διαπροσωπικών σχέσεων. Η στάση που έχω κρατήσει σταθερά στην ζωή μου, βασίζεται στην ακεραιότητα και την ειλικρίνεια απέναντι στους συνεργάτες μου και τους πελάτες μου, στην  θετική ενέργεια, στην  κοινωνικότητα, στην δυναμική και δημιουργική επικοινωνία, στην έμπνευση και παρακίνηση τρίτων αλλά και στην ενσυναίσθηση. Ο συνδυασμός όλων αυτών των δεξιοτήτων πιστεύω ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα πορεία μου.

Στάθηκα όμως και τυχερή. Στην ΣΟΛ Crowe, κάποιοι άνθρωποι με όραμα, άνθρωποι που έβλεπαν μακριά όσον αφορά τον ρόλο της γυναίκας στο επιχειρείν και οι οποίοι προσπέρασαν στερεοτυπικές αντιλήψεις όσον αφορά στη δυνατότητα των γυναικών να εξελιχθούν σε ανερχόμενα, ταλαντούχα στελέχη, πίστεψαν από πολύ νωρίς στις ικανότητες των γυναικών στελεχών. Έτσι, μου έδωσαν και εμένα την ευκαιρία να εξελιχθώ μέσα στην ίδια την εταιρεία και να ασχοληθώ ενεργά με τη διοίκησή της.  

Δεν μπορώ να παραβλέψω ότι λόγω του πολυμετοχικού μοντέλου της ΣΟΛ Crowe η εκλογή στη θέση του προέδρου της εταιρείας απαιτεί δεκάδες ψήφους, την ώρα που στα Διοικητικά Συμβούλια των περισσότερων επιχειρήσεων πολύ λιγότεροι ψήφοι μπορεί να στοιχειοθετούν πλειοψηφία. Τι σημαίνει για σας η ψήφος εμπιστοσύνης τόσων μελών του οργανισμού;

Είναι γεγονός ότι το ίδιο το πολυμετοχικό μοντέλο της ΣΟΛ Crowe, απαιτεί από τους υποψήφιους για την ανάληψη των καθηκόντων διοίκησης της εταιρείας, όραμα και επιχειρηματικό σχέδιο. Για να εκλεγείς στο Διοικητικό Συμβούλιο σημαίνει ότι έχεις την αποδοχή τουλάχιστον πάνω από το 50% των συναδέλφων σου. Με άλλα λόγια, η εκλογή του ΔΣ της εταιρείας δεν είναι μια τυπική διαδικασία.

Η εκλογή μου στη θέση της προέδρου της εταιρείας, σημαίνει ότι  το όραμα που έχω μοιραστεί με τους συναδέλφους μου και τα μέλη του ΔΣ είναι κοινά αποδεκτό, κάτι το οποίο με τιμά ιδιαίτερα. Αυτό το όραμα  των κοινών στόχων και της κοινής δράσης, η αντίληψη  της ενότητας που διακατέχει όλους τους συναδέλφους διαχρονικά, μας οδηγεί στο να γινόμαστεολοένα καλύτεροι, κάτι μάλιστα που μεταλαμπαδεύεται από τους παλαιότερους στους νέους συναδέλφους και συνεργάτες μας έτσι ώστε όλοι μαζί να δίνουμε τον καλύτερο εαυτό μας για το μέλλον της εταιρείας μας. Θα έλεγα ότι αποτυπώνει και μια αλλαγή νοοτροπίας, με την απτή στήριξη στη γυναικεία επιχειρηματικότητα, στη γυναικεία παρουσία σε ηγετικές θέσεις,  με ίσες ευκαιρίες για όλους, συμπερίληψη και αποδοχή της διαφορετικότητας.

Έχουμε δει σημαντικές πρωτοβουλίες τα τελευταία χρόνια από την ΣΟΛ Crowe στον τομέα της προώθησης γυναικών σε θέσεις ευθύνης. Έχετε θεσπίσει συγκεκριμένη πολιτική και στόχους για την προώθηση της διαφορετικότητας και των ίσων ευκαιριών; 

Η παρουσία των γυναικών σε θέσεις ευθύνης στη ΣΟΛ Crowe είναι συνεχώς αυξανόμενη τα τελευταία χρόνια, με γυναίκες συναδέλφους μας να ηγούνται σε επιστημονικά συμβούλια, στον ποιοτικό έλεγχο όπως και στη διαχείριση κινδύνων. Ακολουθούμε την πολιτική ίσων ευκαιριών ανέλιξης, ίσης μεταχείρισης και ενίσχυσης του ρόλου των γυναικών και έχουμε ενσωματώσει τις αρχές και τις κατευθύνσεις του διεθνούς δικτύου της Crowe στο οποίο είμαστε μέλη, για την ενσωμάτωση και τη διαφορετικότητα. Αυτό που θεωρώ ότι είναι πέρα και πάνω από τις πολιτικές και τις διαδικασίες είναι η ίδια η κουλτούρα της εταιρείας και σε αυτό το επίπεδο, θεωρώ ότι έχουμε κάνει αρκετά και σημαντικά βήματα.

Αν και έχετε εμπειρία στο Διοικητικό Συμβούλιο, ως μέλος από το 2002 και ως αντιπρόεδρος από το 2011, η θέση του προέδρου που υπηρετείτε από τον Ιούνιο του 2021 προσθέτει ευθύνη. Ποιο είναι το προσωπικό σας όραμα στην ηγεσία της ΣΟΛ Crowe;

Η ΣΟΛ Crowe είναι η μεγαλύτερη ελληνική ελεγκτική εταιρεία στην χώρα και όραμά μας είναι η διατήρηση της ηγετικής της θέσης στην αγορά με την ταυτόχρονη επένδυση στους ανθρώπους της. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια πραγματική υπεραξία στο επιχειρείν και στην κοινωνία μέσα από έναν σταθερά ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό. Αυτή η στάση της ΣΟΛ Crowe  θέλουμε να λειτουργεί ως θετικό παράδειγμα και να ενθαρρύνει τις γυναίκες να διεκδικήσουν ηγετικές θέσεις στις ελεγκτικές εταιρείες και όχι μόνο.  

Συνεργάζεστε με μερικές χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις, ειδικά μικρομεσαίες, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Από την εμπειρία σας σε εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς και επιτροπές (ΣΟΕΛ, IFAC, Accountancy Europe, FCM), που βλέπετε να διαφοροποιούνται οι ελληνικές επιχειρήσεις; Είναι η πρόσβαση σε χρηματοδότηση το σημείο που κυρίως υστερούν και πως θα μπορούσαν να αναπτυχθούν για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές; 

Είναι γεγονός ότι ο χάρτης των ελληνικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα των μικρομεσαίων, είναι αισθητά διαφορετικός απ’ότι στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές. Στην Ελλάδα έχουμε ένα υψηλό ποσοστό αυστηρά οικογενειακών επιχειρήσεων, οι οποίες διατηρούν το θετικό στοιχείο της συνέχειας στο χρόνο, παραμένουν εντούτοις άτολμες και επιφυλακτικές. Ο βαθμός προσαρμοστικότητάς τους είναι σχετικά χαμηλός και δείχνουν μια σημαντική δυσκαμψία στο να προσαρμόζονται στις τάσεις της αγοράς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μη αξιοποίηση νέων εργαλείων και καινοτομιών, κάτι που τις καθιστά λιγότερο επιλέξιμες σε χρηματοδοτήσεις και ως εκ τούτου στατικές και δύσκολα εξελίξιμες. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η εικόνα αυτή αλλάζει προοδευτικά, με τις επιχειρήσεις να αντιλαμβάνονται ότι για να γίνουν ανταγωνιστικές θα πρέπει να προχωρήσουν σε δομικές αλλαγές και να ενισχύσουν σημαντικά την εξωστρέφειά τους.

Ειδικά στον κλάδο σας, την αγορά των ελεγκτών και των συμβούλων, αναδύονται σημαντικές ευκαιρίες ενόψει της αξιοποίησης του Αναπτυξιακού Νόμου και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ποιο στοχεύετε να είναι το αποτύπωμα των έργων στο χαρτοφυλάκιό σας;

Οι ελεγκτικές εταιρείες θα διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην υλοποίηση του αναπτυξιακού νόμου και του ταμείου ανάκαμψης. Στην ΣΟΛ Crowe έχουμε αναπτύξει ακόμη περισσότερο τις υπηρεσίες μας, με στόχο την υποστήριξη των επιχειρήσεων σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Συμμετέχουμε ενεργά σε όλες τις φάσεις της διαδικασίας χρηματοδότησης και ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων, από την αξιολόγηση μέχρι και την υλοποίηση τους. Εμείς και οι συνεργάτες μας, με την ολοκληρωμένη αντίληψη και πολυετή εμπειρία στην υλοποίηση έργων συναφών με όλο το εύρος  των απαιτήσεων χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, στηρίζουμε τις επιχειρηματικές δράσεις που συμβάλλουν στο μετασχηματισμό των επιχειρήσεων, στη μετάβαση της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης σε μια πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο ανθεκτική εποχή. Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιπλέον, για τις οποίες η πρόκληση της επιλεξιμότητας στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία περνάει από την αξιοποίηση των στρατηγικών τους και τον άμεσο μετασχηματισμό και εκσυγχρονισμό τους, ο ρόλος μας είναι κομβικός στην προετοιμασία και την υποβοήθησή τους στο να επιτύχουν την πραγματική τους δομική εξέλιξη.

Πώς σχεδιάζετε να ανταποκριθείτε στις αναδυόμενες προκλήσεις της νέας, μετά COVID εποχής όπως η τεχνογνωσία, το ανθρώπινο δυναμικό κλπ; Αναπτύσσετε συνεργασίες/νέα εργαλεία;   

Τα τελευταία χρόνια, μέσα από την πολυεπίπεδη ανάπτυξη των «εργαλείων» της ΣΟΛ Crowe αλλά και μέσα από τον συμβουλευτικό βραχίονα, αναπτύσσουμε νέες υπηρεσίες έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στα νέα ζητούμενα των επιχειρήσεων.  Έχουμε προσθέσει στο πορτφόλιο των υπηρεσιών μας εξειδικευμένες υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού, υπηρεσίες τεχνολογίας καθώς και υπηρεσίες όπως ο έλεγχος και αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων, η αξιολόγηση του εσωτερικού ελέγχου, στα πλαίσια εφαρμογής του νέου νόμου 4706 που αφορά στην εταιρική διακυβέρνηση. Επιπλέον, εκπροσωπούμε στην Ελλάδα την Horwarth HTL, τον μεγαλύτερο οργανισμό παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών στον τουρισμό, απαντώντας στη συνεχώς αυξανόμενη τάση για τουριστικές επενδύσεις στη χώρα. Αυτό που έχει σημασία να επισημάνουμε είναι ότι η γενικότερη κατεύθυνσή μας είναι η ενσωμάτωση νέων, υψηλού επιπέδου εξειδικευμένων υπηρεσιών, έτσι ώστε να μπορούμε να προσφέρουμε στους πελάτες μας αξία μέσα από τη συνεργασία μας.